Co jedzą sarny: zimą, jesienią, wiosną, latem, w ogrodzie i lesie

Ostrożna, szybka i elegancka. Właśnie taka jest sarna. Kiedy widzisz ją z okna, to zapewne zachwycasz się jej wyglądem. Znacznie niebezpieczniej robi się, jednak kiedy wybiega na drogą w trakcie wieczornej jazdy samochodem.

Ale dzisiaj nie o wyglądzie, a o diecie. A konkretniej o tym, co jedzą sarny zimą, jesienią, latem i wiosną.

Z tego artykułu dowiesz się:

Co jedzą sarny w zoo i lesie.
Co piją sarny.
Czy można dokarmiać sarny.

Zobacz też:

Co jedzą sarny?

Sarny jedzą głównie rośliny. Najchętniej pochłaniają pędy, młode listki, kory, owoce i nasiona. Preferują przede wszystkim zielone rośliny, ale zimą jedzą też krzewy i trawy. Lato to dla nich czas na jagody i owoce, jak jabłka. Z kolei wiosną zjadają liście drzew i zioła. Sarny raczej nie jedzą mięsa.

Co je sarna?

Liście drzew i krzewów (np. dębu, brzozy, wierzby).
Pędy i młode gałązki.
Trawy i zioła.
Kora drzew.
Owoce leśne (np. dziko rosnące jagody i maliny).
Kwiaty (np. koniczyna).
Rośliny zielne, także te rosnące na łąkach i w polu.
Igliwie, głównie z sosen i jodeł (w zimie).

Czy dieta sarny w ogrodzie zoologicznym i lesie się różni?

Dieta sarny w ogrodzie zoologicznym i w naturalnym środowisku lesie może się różnić, głównie ze względu na dostępność i rodzaje pokarmu.

W naturalnym środowisku, sarny mają dostęp do szerokiego zakresu roślinności, włączając w to pędy drzew i krzewów, liście, owoce, i zioła. Z kolei zimą, kiedy roślinność jest ograniczona, mogą zjadać korę i pędy drzew oraz igliwie.

W ogrodzie zoologicznym, dieta sarny jest skrupulatnie kontrolowana i zbilansowana, ale nadal naśladuje jej naturalną dietę. Obejmuje ona przede wszystkim siano, zioła, warzywa i owoce. Dodatkowo sarny mogą otrzymywać specjalistyczne karmy dla roślinożernych ssaków, aby zapewnić im wszystkie niezbędne składniki odżywcze.

Co pije sarna?

Sarny, jako typowe zwierzęta leśne, korzystają z naturalnych źródeł wody dostępnych w ich leśnym ekosystemie. Dieta tych zwierząt nie ogranicza się do samego spożywania roślin, ale również do picia wody, która jest integralną częścią ich codziennego nawodnienia i ogólnego zdrowia.

Źródła naturalne. Sarny najczęściej piją wodę ze studni, rowów, strumieni lub innych naturalnych źródeł wodnych, które są dostępne w lesie. Woda z tych miejsc jest zazwyczaj czysta i bogata w minerały, które są korzystne dla ich zdrowia.
Konsumpcja roślin z wysoką zawartością wody. Sarny spożywają duże ilości roślinności, która często zawiera dużo wody. Pomaga im to utrzymać nawodnienie, zwłaszcza w cieplejszych miesiącach, kiedy naturalne źródła wody mogą być mniej dostępne.

Woda spełnia ważną rolę w procesach biologicznych saren, takich jak trawienie. Pomaga w przyswajaniu składników odżywczych z pożywienia, a także w usuwaniu odpadów z organizmu.

Poza tym regularne spożycie wody jest niezbędne dla ogólnego zdrowia saren, pomagając np. w termoregulacji. Nieustanne nawodnienie pomaga im przetrwać w różnych warunkach klimatycznych.

Czy można dokarmiać sarny?

Dokarmianie saren, jak i innych dzikich zwierząt, jest tematem, który często wywołuje kontrowersje. Generalnie, wiele organizacji zajmujących się ochroną przyrody zaleca nie dokarmiać dzikich zwierząt, włączając w to sarny, chyba że występują ekstremalne warunki pogodowe, które ograniczają dostęp do naturalnego pokarmu.

Sarny są zdolne do znajdowania pożywienia na własną rękę, dlatego suplementacja ich diety przez człowieka może prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych i behawioralnych, takich jak zależność od ludzi, choroby ze względu na nieodpowiednie jedzenie, czy nawet agresja.

W każdym przypadku, jeżeli już zdecydujesz się na dokarmianie saren, zaleca się konsultację z lokalnym specjalistą, aby dostarczać pokarm odpowiedni dla ich diety.

Co zrobić, jeśli sarna potrzebuje pomocy?

Jeżeli napotkasz sarnę, która wydaje się potrzebować pomocy, ważne jest, abyś zachował spokój i podjął odpowiednie kroki, zapewniając jej bezpieczeństwo. Co należy zrobić w takiej sytuacji?

Skontaktuj się z lokalnym specjalistą. Jeżeli podejrzewasz, że sarna jest ranna lub chora, skontaktuj się z lokalnym leśniczym, weterynarzem lub organizacją zajmującą się ochroną zwierząt. Osoby te mają odpowiednie doświadczenie i zasoby, aby udzielić pomocy zwierzęciu.
Nie próbuj samodzielnie leczyć lub karmić sarny. Bez odpowiedniej wiedzy i doświadczenia, próby samodzielnego leczenia lub karmienia sarny mogą przynieść więcej szkód niż pożytku.
Uważaj na otoczenie. Jeżeli znajdujesz się w pobliżu rannego zwierzęcia, bądź świadomy swojego otoczenia. Inne sarny, zwłaszcza matki z młodymi, mogą stać się agresywne, jeśli poczują, że ich młode są zagrożone.
Dbaj o swoje bezpieczeństwo. Zawsze dbaj o swoje bezpieczeństwo. Zachowuj bezpieczny dystans i nie próbuj dotykać sarny, chyba że jest to absolutnie konieczne, a Ty masz na to pozwolenie od odpowiednich służb.

W jaki sposób sarny zdobywają pożywienie?

Sarny, jako typowe zwierzęta roślinożerne, zdobywają pożywienie w różnorodny sposób, korzystając z dostępnych w ich środowisku naturalnym źródeł roślin. Ich dieta składa się przede wszystkim z liści, traw, pędów i owoców, które zdobywają w trakcie codziennego żerowania.

Żerowanie w ciągu dnia

Sarny są przede wszystkim zwierzętami o aktywności zmierzchowej. Preferują żerowanie o świcie i o zmierzchu, kiedy jest mniej aktywności ludzkiej i drapieżniczej. Dlateog tuż przed świtem, poruszają się po terenie w poszukiwaniu dostępnej roślinności.

Zróżnicowana dieta

Dietę saren stanowią różne gatunki roślin. Zarówno liście, pędy, młode gałązki, kora, jak i trawy, zioła czy owoce. W zależności od pory roku, ich menu może się zmieniać – latem korzystają z bogactwa roślinności, zimą szukają pędów drzwi i korowody.

Sezonowe zmiany w diecie

Zmiany pór roku silnie wpływają na dietę saren. Wiosną i latem, kiedy roślinność jest bujna, sarny mają do dyspozycji duże ilości soczystych zielonych roślin. W okresie jesieni i zimy, kiedy występuje mniej roślinności, sarny muszą polegać na innych źródłach pożywienia, takich jak kora drzew czy liście.

Zobacz też:

Czego nie powinny jeść sarny?

Choć sarny są dość odporne i mogą przystosować się do różnorodnej diety, istnieje kilka rzeczy, których absolutnie powinny unikać. Niektóre pokarmy mogą być dla nich szkodliwe, prowadząc do problemów zdrowotnych, takich jak choroby układu pokarmowego. Od czego muszą stronić?

Pokarm	Dlaczego nie jest dobry dla saren?
Chleb i inne produkty zbożowe	Chociaż sarny mogą jeść niewielkie ilości chleba, nie jest to dla nich zdrowy pokarm. Chleb i inne produkty zbożowe mogą prowadzić u nich do problemów trawiennych, takich jak nadmierne gazy i wzdęcia.
Artykuły mleczne	Sarny, tak jak wiele innych dzikich zwierząt, nie mają odpowiednich enzymów do trawienia laktozy. Dlatego jej spożycie może prowadzić do problemów żołądkowych i biegunki.
Ludzkie jedzenie	Sarny mają trudności z trawieniem wielu rodzajów składników odżywczych obecnych w jedzeniu przeznaczonym dla ludzi, takich jak sól, cukry rafinowane czy przetworzone tłuszcze.
Kwiaty i rośliny ozdobne	Niektóre rośliny ozdobne są trujące dla zwierząt, w tym dla saren. Chociaż zazwyczaj biorą one pod uwagę, które rośliny są bezpieczne do spożycia a, które nie, czasem mogą pomylić się, zwłaszcza pod presją głodu.
Owoce tropikalne	Sarny nie są przyzwyczajone do jedzenia egzotycznych owoców. Jedzenie to może prowadzić do problemów trawiennych i zawierać składniki, których sarny nie tolerują.
Pokarm z pestkami	Niektóre pestki mogą być dla saren trujące, np. pestki migdałów, moreli, brzoskwiń czy jabłek, które zawierają cyjanek.

Kiedy jedzą sarny?

Sarny są zwierzętami o aktywności zmierzchowej, co oznacza, że są najbardziej aktywne podczas wschodu i zachodu słońca. Zazwyczaj to w tych porach dnia najczęściej wychodzą na żer, korzystając z okresu, kiedy jest mniej aktywności ludzkiej oraz drapieżników.

Sarny wykorzystują łagodne światło wschodzącego lub zachodzącego słońca, aby unikać bezpośredniego upału w ciągu dnia, a jednocześnie widzieć wystarczająco dobrze, co pozwala zdobywać pożywienie.

Podczas zimy, gdy żywność jest trudniej dostępna, sarny mogą dostosować swoje nawyki żywieniowe, aby maksymalizować czas na poszukiwanie pożywienia. Mogą stawać się aktywne w innych częściach dnia, szczególnie kiedy temperatury są nieco wyższe.

Jak pora roku wpływa na dietę sarny?

Zmiany pór roku mają istotny wpływ na dietę i nawyki żywieniowe sarn. Dostępność i rodzaj pokarmu wahają się w zależności od sezonu, co bezpośrednio wpływa na to, co sarny jedzą.

Wiosna. W okresie tym sarny najczęściej jedzą młode pędy drzew i krzewów, które są miękkie i łatwo strawne. To również czas, gdy zaczynają pojawiać się pierwsze kwiaty i zioła, które są atrakcyjne dla tych zwierząt.
Lato. W trakcie lata, sarny spożywają dużo zielonych liści, traw i ziół. Korzystają również z dojrzałych owoców, które mogą znaleźć w swoim środowisku.
Jesień. Jesienią sarny zjadają padające owoce i nasiona, a także korzystają z dostępności roślin w stanach późniejszych dojrzewania, które przetrwały letnie miesiące.
Zima. Zima to najtrudniejszy czas dla saren pod względem żywienia. Z powodu braku zielonych roślin sarny zjadają one kory drzew, pędy, igliwie oraz wszystko, co jest w miarę dobre i dostępne. Jest to też czas, kiedy często obserwowane jest zjadanie niektórych gatunków mchów i porostów przez sarny.

Zobacz też:

Podsumowanie

Sarny to roślinożercy, którzy zjadają głównie pędy, młode listki, kory, owoce i nasiona.
Sarny, które żyją w zoo, mają dietę naśladujący ich naturalny jadłospis, który obejmuje siano, zioła, warzywa i owoce.
Sarny, jak typowe zwierzęta leśne, piją wodę z naturalnych źródeł, a ich dieta często zawiera też rośliny z wysokim poziomem nawodnienia.
Dokarmianie saren – chyba że występują ekstremalne warunki – jest generalnie odradzane z uwagi na ryzyko problemów zdrowotnych i behawioralnych.
Jeżeli sarna wydaje się potrzebować pomocy, zaleca się skontaktowanie się z lokalnym specjalistą, zamiast próbować ją samodzielnie karmić lub leczyć.
Sarny jako roślinożerne zwierzęta zdobywają pokarm żerując głównie o świcie i o zmierzchu.
Chociaż sarny są odporne i mogą przystosować się do różnorodnej diety, powinny unikać niektórych pokarmów, takich jak chleb, produkty mleczne, ludzkie jedzenie, kwiaty i rośliny ozdobne, owoce tropikalne czy pokarm z pestkami.
Sarny są zwierzętami o aktywności zmierzchowej, dlatego najbardziej aktywne są podczas wschodu i zachodu słońca.
Zmiany pór roku mają istotny wpływ na dietę sarn, wpływając na dostępność i rodzaj pokarmu.

FAQ

Czy sarny jedzą liście wszystkich drzew?

Sarny są raczej wybredne, jeśli chodzi o wybór liści drzew. Cenią sobie liście z takich drzew jak dąb, brzoza czy wierzba. Warto jednak pamiętać, że mimo wszystko sarny są zdolne do dostosowania swojej diety do dostępności pokarmu.

W zimie, kiedy dostępność zielonych liści jest ograniczona, sarny mogą zacząć zjadać korę lub liście z drzew, których normalnie by nie wybrały.

Jaki wpływ ma dieta sarn na ich zdrowie?

Dieta sarny, podobnie jak u innych zwierząt, odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu ich zdrowia i dobrobytu. Zrównoważona dieta, bogata w roślinne źródła białka, błonnika i innych składników odżywczych, pomaga sarnom zachować odpowiednią masę ciała, rozwijać silny układ odpornościowy i cieszyć się długą, zdrową życiem.

Czy sarny mogą jeść warzywa z naszych ogrodów?

Tak, sarny mogą zjadać niektóre warzywa z ogrodów, takie jak marchewki, buraki czy dynie. Niemniej jednak, lepiej zabezpieczyć swój ogród przed sarnami, gdyż zwierzęta te mogą zniszczyć uprawy jak również spożyć rośliny, które są dla nich toksyczne.

Jak sarny radzą sobie w sytuacji braku pokarmu?

Sarny są zwierzętami przystosowanymi do przeżycia w różnych warunkach, a ich dieta potrafi się znacznie różnić w zależności od dostępności pokarmu. W sytuacji braku pokarmu sarny mogą zjadać różne rodzaje roślinności, takie jak kora drzew, igliwie czy mchy. Są one również zdolne do przetrwania na ograniczonym pożywieniu przez niedługi okres.

Czy pokarmy ludzkie są bezpieczne dla saren?

Większość pokarmów przeznaczonych dla ludzi nie jest bezpieczna dla saren. Nasze jedzenie często zawiera składniki, które są trudne do strawienia dla tych zwierząt, takie jak sól, cukier czy przetworzone tłuszcze. Spożywanie takiej diety może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych u saren, takich jak choroby układu pokarmowego.

Czy sarny mogą pić wodę z kranu?

Podczas gdy sarny mogą technicznie pić wodę z kranu, nie jest to zalecane. Woda ta może zawierać różne dodatki, takie jak chlor czy fluor, które mogą nie być bezpieczne dla saren. Dlatego najlepiej jest zapewnić sarnom dostęp do naturalnych źródeł wody.

Jak zmienne warunki pogodowe wpływają na dietę sarn?

Zmienne warunki pogodowe mogą wpływać na dostępność różnych typów pokarmu dla saren. Na przykład, susza może spowodować brak świeżych roślin, zmuszając sarny do jedzenia suchych liści i gałęzi.

Zima, za to, może ograniczyć dostępność pożywienia, sprawiają, że sarny muszą zjadać korę drzew oraz igliwia. W obu sytuacjach, sarny muszą dostosować swoją dietę do dostępności pokarmu.

Bibliografia

Magri, A., Bianchi, C., Chmelovà, L., Caffara, M., Galuppi, R., Fioravanti, M., Yurchenko, V., & Kostygov, A. Y. (2022). Roe deer (Capreolus capreolus) are a novel potential reservoir for human visceral leishmaniasis in the Emilia-Romagna region of northeastern Italy. International Journal for Parasitology, 52(12), 745–750. https://doi.org/10.1016/j.ijpara.2022.09.002

Páv, J., Zajícek, D., & Dvorák, M. (1975). [Clinical examination of the blood of roe deer (Capreolus capreolus L.) and fallow deer (Dama dama L.) naturally invaded by parasites]. Veterinarni Medicina, 20(4), 215–221.

Žele Vengušt, D., Kuhar, U., Jerina, K., & Vengušt, G. (2021). Twenty Years of Passive Disease Surveillance of Roe Deer (Capreolus capreolus) in Slovenia. Animals: An Open Access Journal from MDPI, 11(2), 407. https://doi.org/10.3390/ani11020407