Co jedzą lisy: polarne, domowe, hodowlane, rude, małe i duże

Rudy, zwinny i przebiegły. Właśnie taki jest lis. O ile kolor nie pomaga mu przy polowaniach, tak jednak zwinność i przebiegłość jest kluczowa. No, ale na co właściwie polują Ci pomarańczowi przyjaciele?

Wbrew pozorom odpowiedź nie jest taka prosta – ale dzisiaj ją poznasz. Zainteresowany? Zainteresowana? To sprawdź, co je lis!

Z tego artykułu dowiesz się:

Co jedzą lisy polarne i domowe.
Czy można dokarmiać lisa i jak to robić.
Czego nie powinno się podawać lisom.

Zobacz też:

Co jedzą lisy?

Lisy są wszystkożerne, ale głównie zjadają małe ssaki, jak myszy, króliki czy ptaki, a także owoce, jagody, owady, ryby i odpadki. Dieta lisa może się różnić zależnie od sezonu i miejsca zamieszkania. W czasach niedoboru jedzenia, są one również znane z konsumowania padliny – np. ssaków i ptaków.

Co je lis?

Małe ssaki (np. myszy, króliki).
Ptaki.
Owady.
Ryby.
Owoce i jagody.
Padlina (szczególnie małe ssaków i ptaki, ale też większe zwierzęta).
Odpadki z ludzkich siedlisk.
Jaja ptaków i gryzoni.
Niewielkie gady (np. jaszczurki).
Płazy.
Skorupiaki (np. kraby, racicznice).
Drobne bezkręgowce.
Rośliny (np. trawy, korzenie).
Grzyby

Czy lis polarny i rudy jedzą to samo?

Lis polarny (Vulpes lagopus) i lis rudy (Vulpes) mają różne siedliska i warunki życia, co decyduje o odmianach ich diet.

Lis polarny, zamieszkujący arktyczne tereny, żywi się głównie gryzoniami, ptakami morskimi, rybami, bezkręgowcami oraz padliną, a w okresach, gdy pokarm jest trudno dostępny, może wykorzystać też odpadki pozostawione przez ludzi. W zimie, z uwagi na skąpe zasoby, lis polarny nie gardzi również padliną, na przykład pozostałościami po niedźwiedziach polarnych.

Z drugiej strony, lis rudy, który jest bardziej kosmopolitycznym gatunkiem, ma bardziej zróżnicowaną dietę. Jego menu obejmuje małe ssaki, takie jak myszy i króliki, owady, owoce, jagody, a także odpadki. W sytuacjach, gdy pokarm jest trudno dostępny, lis rudy również może żywić się padliną.

Czy dieta małego i dużego lisa hodowlanego jest taka sama?

Dieta lisa hodowlanego, niezależnie od jego wielkości, powinna być zrównoważona i dostosowana do jego potrzeb żywieniowych, które są bardzo podobne do tych, jakie mają lisy żyjące na wolności.

Zasadniczo, dieta zarówno małego, jak i dużego lisa hodowlanego powinna składać się z mięsa (najczęściej drobiu), owoców i warzyw, jak również specjalistycznego pokarmu dla lisów dostępnego w sklepach zoologicznych.

Pamiętaj jednak, że potrzeby żywieniowe lisa mogą się zmieniać w miarę jego wzrostu. Młode lisy potrzebują więcej białka dla prawidłowego rozwoju, dlatego ich dieta powinna zawierać większą ilość mięsa.

Dorosłe, duże lisy z kolei potrzebują za to zrównoważonej diety zawierającej nie tylko białko, ale i błonnik, witaminy i minerały zawarte w owocach i warzywach.

Co je lis w pierwszych miesiącach życia?

W pierwszych miesiącach życia, lisy przechodzą przez etapy pokarmowe podobne do innych drapieżników. Jak większość ssaków, młode lisy zaczynają swoje życie pijąc mleko matki, a następnie – kiedy są starsze – przechodzą na bardziej stały pokarm.

Mleko matki. Początkowo, przez pierwsze 2-3 tygodnie życia, młode lisy karmione są wyłącznie mlekiem matki. Mleko lisie jest bogate w tłuszcze i białko, które są niezbędne dla szybkiego wzrostu i rozwoju młodych zwierząt.
Stały pokarm. Po około 3-4 tygodniach, młode zaczynają stopniowo przechodzić na stały pokarm. Matka przynosi do nory drobne kąski mięsa, które są łatwe do jedzenia i trawienia dla młodych lisów.
Samodzielne polowanie. Kiedy młode lisy mają około 3-4 miesięcy, są na tyle duże, że zaczynają samodzielnie polować i szukać pokarmu. Na tym etapie ich dieta zaczyna przypominać dietę dorosłego lisa.

Co pije lis?

Podstawowym napojem dla lisa jest woda, która jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania jego organizmu. Lis, podobnie jak inne zwierzęta, potrzebuje regularnie pić świeżą wodę, by utrzymać odpowiednie nawodnienie.

Ilość wody, która jest mu niezbędna, zależy jednak od różnych czynników, takich jak dieta, aktywność fizyczna, stan zdrowia czy temperatura otoczenia.

Co pije lis?

Woda. Woda jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu lisa. Nawet jeśli je on wilgotne pokarmy, takie jak mięso czy owoce, nadal regularnie potrzebuje dostępu do świeżej wody, szczególnie w cieplejszych miesiącach, kiedy ryzyko odwodnienia jest większe.
Pokarm. Lis może czerpać pewne ilości wody ze spożywanego pokarmu. Owoce, warzywa czy mięso, które są częścią jego diety, zawierają wodę. Niemniej jednak nie zapewnia to pełnego nawodnienia, dlatego lisy nadal potrzebują dostępu do świeżej wody.
Śnieg. W chłodniejszych klimatach i zimie, lisy mogą zaspokajać swoje potrzeby wodne poprzez spożywanie śniegu. Jednakże jest to dodatkowe źródło płynów, które nie zastąpi dostępu do bieżącej, świeżej wody.

Jak dzikie lisy zdobywają pożywienie?

Lisy uważane są za urodzonych łowców, dlatego zdobywają pożywienie na różne sposoby. Ich sposoby to głównie polowanie i szukanie pożywienia, ale mogą także jeść padlinę lub odpadki pozostawione przez ludzi.

Polowanie

Lisy znane są z umiejętności samodzielnego polowania, szczególnie na drobne ssaki, takie jak myszy, króliki czy nornice. Wykorzystują swoje wyjątkowe zmysły – ostry słuch i wzrok – do lokalizowania ofiar.

Przy polowaniu na gryzonie, lisy słyną ze swego charakterystycznego skoku, który pozwala im pokonać dużą warstwę śniegu czy trawy i zaskoczyć przerażone ofiary.

Szukanie pożywienia

Lisy są również doskonałymi poszukiwaczami pokarmu, gdy chodzi o owady, owoce czy jagody. Potrafią skorzystać z każdej dostępnej okazji, aby zaspokoić swój głód. Podczas szukania pożywienia badają odpadki, porzucone gniazda ptaków czy nawet tereny w pobliżu ludzkich siedzib.

Jedzenie padliny

Lisy jedzą również padlinę. W razie niedostępności świeżego pożywienia, korzystają one z martwych zwierząt, które mogą łatwo znaleźć. Padlina stanowi dla nich cenne źródło białka, szczególnie podczas zimy, kiedy inne źródła pożywienia są mniej dostępne.

Korzystanie z odpadków ludzkich

Lisy żyjące w pobliżu ludzkich osiedli często przeszukują śmieci w poszukiwaniu resztek jedzenia. Może to stanowić znaczący procent ich diety, zwłaszcza w obszarach miejskich. Korzystają z wszelkiego rodzaju pozostawionych przez człowieka resztek, włączając w to owoce, warzywa, mięso, a nawet gotowane jedzenie.

Zobacz też:

Czy można dokarmiać lisa?

Dokarmianie lisów jest kontrowersyjnym tematem. Generalnie, eksperci zalecają unikanie dokarmiania dzikich lisów, ponieważ może to zaburzyć ich naturalne nawyki żywieniowe, zaszkodzić ich zdrowiu (zwłaszcza jeśli dostarczane jedzenie nie jest dla nich odpowiednie) oraz prowadzić do zbytniego przyzwyczajenia do obecności człowieka, co może być niebezpieczne zarówno dla lisów, jak i dla ludzi.

Z kolei w przypadku lisów hodowlanych, ich dieta powinna być starannie zbilansowana i dostosowana do potrzeb żywieniowych. Zawrzyj w niej powyższe produkty, aby Twój zwierz pozostał w zdrowiu. A czego warto unikać?

Czym nie karmić lisa?

Jeśli masz swojego lisa hodowlanego, powinieneś unikać produktów, które mogą niekorzystnie wpływać na jego zdrowie. Niektóre pokarmy dostępne dla ludzi, a szczególnie resztki, mogą zawierać składniki, które są szkodliwe dla zwierzęcia. Czego warto unikać?

Produkt	Dlaczego nie podawać lisom?
Czekolada	Czekolada zawiera teobrominę, substancję toksyczną dla wielu zwierząt, w tym lisów. Zatrucie nią może prowadzić do problemów z układem nerwowym, krążeniem, a nawet śmierci.
Pokarm zawierający kofeinę	Kofeina jest szkodliwa dla lisów. Może powodować niepokój, drgawki, tachykardię czy nawet zawał serca.
Pokarmy zawierające czosnek i cebulę	Czosnek i cebula, a także inne pokarmy z tej rodziny, są szkodliwe dla lisów. Mogą wywoływać niedokrwistość, która może prowadzić do poważnej choroby, a nawet śmierci.
Alkohol	Alkohol jest szkodliwy dla wszystkich zwierząt, w tym lisów. Może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, włączając w to ból brzucha, uszkodzenia wątroby, drgawki, a nawet śmierć.
Pokarmy zawierające ksylitol	Ksylitol, słodzik używany w wielu produktach spożywczych, jest bardzo toksyczny dla zwierząt, w tym lisów. Może powodować niski poziom cukru we krwi (hipoglikemię), a nawet uszkodzenia wątroby.

Dlaczego dieta lisa jest ważna?

Dieta lisa jest kluczowa dla jego zdrowia i prawidłowego funkcjonowania. Dostarcza niezbędnych składników odżywczych, zapewnia energię do codziennej aktywności i ma kluczowe znaczenie dla jego formy fizycznej oraz umysłowej.

Poprawne odżywianie. Odżywienie jest kluczowe dla zdrowia wszystkich organizmów, w tym dla lisów. Zwierzę to potrzebuje odpowiedniej diety, bogatej w białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy i minerały. Zapewnia to prawidłowy rozwój, wzrost i utrzymanie zdrowia.
Zdrowie fizyczne. Dieta wpływa na kondycję i witalność lisa. Nieodpowiedni jadłospis może prowadzić do problemów z wagą – zarówno niedowagi, jak i otyłości, które mogą skutkować wieloma schorzeniami.
Zdrowie psychiczne. Właściwe odżywianie jest także istotne dla zdrowia psychicznego lisa. Rudzielec, który jest dobrze karmiony, będzie lepiej radził sobie ze stresem, będzie miał lepsze samopoczucie i być może będzie żył dłużej.
Zapobieganie chorobom. Dobrze zbilansowana dieta może pomóc zapobiegać wielu chorobom, takim jak schorzenia serca, cukrzyca, problemy z pamięcią i koncentracją czy kłopoty z układem pokarmowym. Poprzez dostarczanie prawidłowej diety, możesz wspierać system immunologiczny lisa i poprawiać jego ogólny stan zdrowia.

Kiedy jedzą lisy?

Lisy są zwierzętami o aktywności zmierzchowej i nocnej, co oznacza, że są najbardziej aktywne i poszukują pożywienia późnym wieczorem i nocą. Aktywność ta zależy jednak od konkretnego regionu i warunków panujących na danym terenie. Lisy potrafią dostosować swój rytm do warunków otoczenia, dlatego czas poszukiwania pożywienia może się różnić.

Na przykład, w miejskich i podmiejskich obszarach, gdzie lisy uważają obecność ludzi za potencjalne zagrożenie, mogą one zacząć szukać jedzenia jeszcze później w nocy, kiedy ludzi jest mniej.

Z kolei w sytuacjach ekstremalnego głodu czy przy obecności młodych do wykarmienia, lisy mogą także być aktywne i poszukiwać jedzenia w ciągu dnia. Z tego powodu obserwacje lisów szukających pokarmu za dnia nie są rzadkością, szczególnie w obszarach miejskich.

Jak pora roku wpływa na dietę lisa?

Pora roku znacząco wpływa na dietę lisa, z uwagi na różnorodność dostępnych pokarmów w różnych sezonach. Większość gatunków zwierzęcych i roślinnych, które stanowią pokarm dla lisa, ma sezony rozmnażania lub wzrostu, co wpływa na dostępność i rodzaj jedzenia.

Wiosna. Wiosną, gdy wiele gatunków rodzimych zwierząt zaczyna rozmnażanie, lisy mają dostęp do drobnych ssaków, ptasich jaj i owców. Temperatury wzrastają, a także zaczynają pojawiać się owady, które również są częścią diety lisa.
Lato. Latem, lisy zjadają owoce, jagody i owady, których w tym okresie jest najwięcej. W ciepłych okresach jest też duża dostępność małych ssaków, takich jak myszy czy króliki.
Jesień. Wraz z nadejściem jesieni, lisy nadal jedzą owoce i jagody, ale zaczynają się również przygotowywać do zimy, co oznacza, że zjadają więcej pokarmu, aby zwiększyć swoje zapasy tłuszczu.
Zima. W zimie, lisy mogą polegać na myszach i innych drobnych ssakach, które są aktywne przez cały rok. Kiedy jednak trudno o pokarm, lisy mogą zjadać też padlinę i przeszukiwać śmieci ludzi.

Zobacz też:

Podsumowanie

Lisy są wszystkożerne, dlatego żywią się małymi ssakami, ptakami, jagodami, owocami, owadami, rybami, padliną oraz odpadkami z ludzkich siedlisk.
Lisy polarne, zamieszkujące arktyczne tereny, jedzą głównie gryzonie, ptaki morskie, ryby, bezkręgowce oraz padlinę i czasami korzystają też z odpadków pozostawionych przez ludzi.
Lisy rude, będące bardziej kosmopolitycznym gatunkiem, mają bardziej zróżnicowaną dietę, obejmującą małe ssaki, owady, owoce, jagody, i odpadki.
Dieta lisa hodowlanego, niezależnie od wielkości, powinna składać się z mięsa (najczęściej drobiu), owoców i warzyw, oraz specjalistycznego pokarmu dla lisów dostępnego w sklepach zoologicznych.
W pierwszych miesiącach życia, młode lisy piją mleko matki, następnie przechodzą na stały pokarm.
Woda jest podstawowym napojem dla lisa, niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania jego organizmu.
Lisy zdobywają pożywienie przez samodzielne polowanie i zbieranie pożywienia, ale mogą także jeść padlinę lub odpadki pozostawione przez ludzi.
Eksperci zalecają unikanie dokarmiania dzikich lisów, by nie zaburzać ich naturalnych nawyków żywieniowych i nie szkodzić ich zdrowiu.
Dieta lisa jest kluczowa dla jego zdrowia, zapewnia energię do codziennej aktywności i ma znaczenie dla jego formy fizycznej oraz umysłowej.
Lisy są zwierzętami o aktywności zmierzchowej i nocnej, co oznacza, że są najbardziej aktywne i poszukują pożywienia późnym wieczorem i nocą.
Pora roku znacząco wpływa na dietę lisa, z uwagi na różnorodność dostępnych pokarmów w różnych sezonach.

FAQ

Czy lisy mogą jeść produkty mleczne takie jak sery lub jogurty?

Chociaż niektóre produkty mleczne mogą być spożywane przez lisy w niewielkich ilościach, generalnie powinny być unikane, zwłaszcza te bogate w laktozę. Częste oferowanie produktów mlecznych lisom może prowadzić do problemów trawiennych, takich jak biegunka, gdyż większość ssaków traci zdolność przyswajania laktozy w miarę dorastania.

Czy lisy mogą jeść pokarm dla psów i kotów?

Tak, lisy mogą jeść niektóre pokarmy przeznaczone dla psów i kotów, szczególnie te o wysokiej zawartości mięsa. Pamiętaj jednak, że nie wszystkie pokarmy dla psów i kotów są odpowiednie dla lisów. Niektóre mogą zawierać składniki, które są dla nich szkodliwe, dlatego zawsze warto skonsultować się z weterynarzem.

Czy lisy mogą jeść ryż, kaszę lub makaron?

Tak, lisy mogą spożywać niewielkie ilości ryżu, kaszy czy makaronu. Ważne jest jednak, aby były one podawane surowe lub gotowane bez dodatku soli czy przypraw. Pamiętaj też, że choć takie produkty dostarczają węglowodanów, nie zastąpią one białka, którego lisy potrzebują dużo więcej w swoim pożywieniu.

Jak często powinienem karmić swojego hodowlanego lisa?

Regularne karmienie jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju i zdrowia lisa. Dorosłe osobniki powinno się karmić raz lub dwa razy dziennie. Młode lisy, potrzebujące więcej energii na rozwój, powinny otrzymywać pokarm częściej – nawet trzy lub cztery razy w ciągu dnia.

Ile wody potrzebuje lis hodowlany?

Ważne jest, aby lis miał stały dostęp do świeżej wody. Możesz to osiągnąć, umieszczając miskę z wodą w miejscu, w którym zwierzę ma do niej swobodny dostęp. Należy też pamiętać o codziennym uzupełnianiu i wymianie wody, aby zapewnić jej świeżość.

Czy lisy zapadają w sen zimowy?

Nie, lisy nie zapadają w sen zimowy. Pomimo trudnych warunków zimowych, zwierzęta te pozostają aktywne przez cały rok. Dlatego możesz je spotkać, jak przeszukują teren w poszukiwaniu jedzenia, nawet w najbardziej mroźne dni.

Bibliografia

Baker, P. J., Robertson, C. P. J., Funk, S. M., & Harris, S. (1998). Potential fitness benefits of group living in the red fox, Vulpes vulpes. Animal Behaviour, 56(6), 1411–1424. https://doi.org/10.1006/anbe.1998.0950

Lane, J. D. (2018). Revisiting the famous farm foxes: A psychological perspective. Learning & Behavior, 46(4), 586–590. https://doi.org/10.3758/s13420-018-0333-2

Little, S. E., Davidson, W. R., Howerth, E. W., Rakich, P. M., & Nettles, V. F. (1998). Diseases diagnosed in red foxes from the southeastern United States. Journal of Wildlife Diseases, 34(3), 620–624. https://doi.org/10.7589/0090-3558-34.3.620

Trut, L., Oskina, I., & Kharlamova, A. (2009). Animal evolution during domestication: The domesticated fox as a model. BioEssays: News and Reviews in Molecular, Cellular and Developmental Biology, 31(3), 349–360. https://doi.org/10.1002/bies.200800070