Co jedzą jeże: domowe, dzikie, ogrodowe, pigmejskie, leśne

Nakarm jeża jabłkiem, to jego ulubione jedzenie – kto nigdy nie usłyszał takiego zdania od mamy lub babci, niech pierwszy rzuci kamieniem. Jak się jednak okazuje, to nieprawda. W diecie jeża znajdziesz nieco inne produkty.

Zaciekawiłem Cię? To czytaj, dalej, aby dowiedzieć się co je jeż domowy, dziki, ogrodowy lub pigmejski!

Z tego artykułu dowiesz się:

Co jedzą jeże domowe, dzikie lub pigmejski
Czym nie powinno się karmić jeża.
Jak prawidłowo dokarmiać jeże.

Zobacz też:

Co jedzą jeże?

Jeże to wszystkożerne zwierzęta, a ich dieta to głównie owady, jak chrząszcze, gąsienice czy ślimaki. Jeże jedzą też pająki i dżdżownice, a także owoce, jak jabłka, gruszki czy jagody oraz nasiona i grzyby. Odstępstwem od diety są małe gryzonie i ptaki. Jeżom nie należy jednak podawać ludzkich dań.

Co je jeż?

Owady, jak chrząszcze, gąsienice, ślimaki.
Pająki.
Dżdżownice.
Owoce, jak jabłka, gruszki, jagody.
Nasiona i grzyby.
Niekiedy małe gryzonie i ptaki.

Czym karmić jeża w ogrodzie?

Jeże domowe czy też ogrodowe należą do kategorii zwierząt wszystkożernych, ale preferują dietę mięsną. Optymalne menu dla tego kolczastego stworka to gotowane lub surowe mięso, takie jak drób, wołowina lub wieprzowina. Część zdrowej diety domowego jeża to również owady takie jak roztocza, chrząszcze, gąsienice czy ślimaki.

Owoce i warzywa, jak jabłka, gruszki, marchew, brokuły czy jagody, stanowią cenny dodatek do diety jeża domowego, dostarczając niezbędnych witamin. Pamiętaj jednak, aby unikać żywności przetworzonej, zawierającej sól czy cukier – jest ona szkodliwa dla zdrowia jeża.

Czym żywi się dziki jeż?

Dziki jeż leśny to wszystkożerca o skłonnościach do pokarmu mięsnego. Jego naturalna dieta to przede wszystkim owady, takie jak chrząszcze, gąsienice, ślimaki, a także pająki i dżdżownice. Znajdują również pokarm w małych gryzoniach i ptakach.

Choć dziki jeż jest głównie mięsożerny, uwielbia się też raczyć odpadami roślinnymi. Pożera owoce takie jak jabłka, gruszki czy jagody, nasiona, a także grzyby. Jego dieta jest różnorodna, umożliwiając mu przetrwanie w różnych środowiskach.

Czym karmić jeża pigmejskiego?

Jeże pigmejskie są wszystkożerne, ale w ich diecie dominuje głównie pokarm mięsny. Jadłospis tych stworzeń opiera się głównie na różnego rodzaju owocach, takich jak chrząszcze, gąsienice, ślimaki, a także pająki i dżdżownice. W hodowli dobrze sprawdzają się też karmy dla kotów, które są bogate w białko.

Kluczową cześć diety jeży pigmejskich stanowią również owoce, warzywa i nasiona, którymi można urozmaicać posiłki. Jednak podobnie jak wszystkie jeże, pigmejskie nie powinny spożywać jedzenia zbyt bogatego w cukry i sól, a także mleka, które nie jest dla nich odpowiednie.

Co pije jeż?

Jeże, podobnie jak większość zwierząt, potrzebują wody do nawadniania. Hydratacja jest kluczowym elementem ich zdrowia, który pomaga w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego i ogólnego samopoczucia. Ale co konkretnie pije jeż?

Woda. To podstawowy napój dla jeża. Najzdrowsza jest świeża, niemrożona woda, którą jeż powinien mieć cały czas pod dostatkiem. To zdecydowanie najbezpieczniejsza opcja, zapewniająca odpowiednie nawodnienie temu zwierzakowi.
Mleko. Mleko NIE powinno się podawać jeżom. Mimo tego, że z początku mogą wydawać się je lubić, może ono powodować zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak biegunka, co może prowadzić do odwodnienia.
Soki owocowe. Jeżom niekiedy można podać niewielką ilość soków owocowych, pod warunkiem że nie są one zbyt słodkie. Ale nadal najlepszą opcją jest czysta woda.

Co pije leśny jeż?

Leśny jeż podobnie jak pozostałe gatunki, spożywa przede wszystkim wodę. Jest to najważniejszy napój, niezbędny do utrzymania nawodnienia oraz prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego. W naturalnym środowisku leśne jeże piją wodę z naturalnych źródeł, takich jak strumienie, kałuże czy rosa.

Czym nie powinno się karmić jeża?

Choć jeże są z natury wszystkożerne, istnieją pokarmy, których nie powinno się im podawać ze względu na ich zdrowie. Niewłaściwe jedzenie może prowadzić do problemów trawiennych, niedoborów żywieniowych lub nawet poważnych chorób. Czego nie jedzą jeże?

Pokarm	Dlaczego nie jedzą tego jeże?
Mleko i produkty mleczne	Mleko i produkty mleczne mogą powodować u jeży zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak biegunka, które mogą prowadzić do odwodnienia.
Pokarmy o wysokiej zawartości soli	Sód jest szkodliwy dla jeża. Pokarmy o wysokim stężeniu soli, takie jak przekąski czy fast food, mogą prowadzić do odwodnienia oraz innych problemów zdrowotnych.
Pokarmy o wysokiej zawartości cukru	Produkty o wysokim stężeniu cukru, jak słodycze czy napoje gazowane, mogą prowadzić do otyłości, kłopotów z zębami i innych poważnych problemów zdrowotnych, takich jak cukrzyca.
Cukierki i czekolada	Słodycze zawierają bardzo dużo cukru i innych składników, które są niezdrowe dla jeża. Czekolada na przykład jest szczególnie niebezpieczna, ponieważ zawiera teobrominę, substancję toksyczną dla wielu zwierząt.
Surowe mięso i jaja	Surowe produkty mięsne i jaja mogą zawierać szkodliwe mikroorganizmy, takie jak Salmonella, które mogą spowodować poważne problemy zdrowotne.

Dlaczego dieta jeża jest ważna?

Dieta jeża jest kluczowa dla jego zdrowia i dobrostanu. Zbalansowany jadłospis dostarcza niezbędnych składników odżywczych, sprzyjając prawidłowemu wzrostowi, odporności oraz utrzymaniu dobrej kondycji. Wybór odpowiedniego pokarmu, a także świadomość, czego unikać, pomaga chronić jeże przed problemami zdrowotnymi.

Energia i wzrost. Pokarmy bogate w białko, takie jak owady i mięso, dostarczają jeżom energii i są niezbędne dla ich wzrostu i rozwoju. Właściwa ilość białka pomaga w naprawie tkanek i produkcji enzymów.
Odporność. Witaminy i minerały, które znajdują się w owocach, warzywach i nasionach, odgrywają istotną rolę w utrzymaniu sił witalnych jeża i wspieraniu jego systemu immunologicznego.
Zdrowie i kondycja fizyczna. Zbilansowana dieta zapobiega problemom zdrowotnym, takim jak otyłość, choroby zębów i braki żywieniowe. Naturalna dieta wspomaga też zachowanie zdrowia układu pokarmowego i ogólnej kondycji.

Jak dokarmiać jeże?

Dokarmianie jeża może być dla nich niezwykle pomocne, zwłaszcza podczas chłodniejszych miesięcy, kiedy naturalne źródła pokarmu są ograniczone. Ważne jest jednak, aby robić to prawidłowo, zwracając uwagę na dietę i zdrowie jeża. O czym musisz pamiętać?

Co podawać jeżom?

Podstawą diety jeża są owady, mięso i niektóre owoce i warzywa. Możesz podawać im białko np. w formie gotowanego mięsa. Dobre są również rozmrożone owady, jak chrząszcze czy gąsienice. Owoce i warzywa, takie jak jabłka czy marchewki, także mogą stanowić uzupełnienie diety.

Czego unikać podczas dokarmiania jeża?

Kluczowe jest, aby unikać pokarmów, które są szkodliwe dla jeży. Do najważniejszych należą mleko i produkty mleczne, które mogą prowadzić do problemów trawiennych. Tak samo niebezpieczne dla jeża są pokarmy o wysokim stężeniu cukru i soli.

Kiedy dokarmiać jeża?

Dokarmianie jeży jest im najbardziej potrzebne w chłodniejszych miesiącach, kiedy naturalne źródła pokarmu są ograniczone. Możesz rozpocząć ten proceder wczesną jesienią i kontynuować przez zimę, do wczesnej wiosny.

Jak podawać jedzeniu jeżom?

Kiedy podajesz jedzenie jeżowi, upewnij się, że jest ono łatwo dostępne. Niskie, płytkie miski są najbezpieczniejsze. Staraj się też zapewnić świeżość podawanego pokarmu, unikając pozostawiania resztek jedzenia na kolejny dzień.

Skąd wiedzieć, że jeż potrzebuje pomocy?

Rozpoznanie, kiedy jeż potrzebuje pomocy, może być ważne dla jego przetrwania. Na szczęście istnieją konkretne sygnały ostrzegawcze, takie jak widoczne obrażenia, brak apetytu, zmiana zachowania czy nieodpowiednia waga, które mogą wskazywać, że jeż jest w trudnej sytuacji i wymaga wsparcia. Na co zwrócić uwagę?

Widoczne obrażenia. Jeż z widocznymi obrażeniami, takimi jak rany, poranione nogi, czy widoczne pasożyty, zdecydowanie potrzebuje pomocy. Nawet niewielkie rany mogą prowadzić do infekcji, a pasożyty mogą osłabić kondycję jeża.
Brak apetytu. Jeśli jeż odmawia jedzenia lub picia, może to być sygnał problemu. Brak apetytu jest często objawem choroby lub stresu i stanowi ważny znak, że jeż wymaga pomocy.
Zmiana zachowania. Anomalie w zachowaniu, takie jak brak aktywności w nocy (kiedy jeże naturalnie są najbardziej aktywne), agresja, letarg, czy chodzenie w kółko, mogą wskazywać na problem.
Niska waga lub problematyczne utrzymanie równowagi. Jeż, który jest zbyt mały, chudy, lub ma trudności z utrzymaniem równowagi, prawdopodobnie szuka pomocy. Szczególnie młode jeże, które pozostają małe i chude, nawet gdy ich rodzeństwo rośnie i tuczy się, mogą wymagać wsparcia.

Zobacz też:

O czym świadczy brak apetytu u jeża?

Brak apetytu u jeża może świadczyć o kilku problemach zdrowotnych lub stresujących sytuacjach. Niekiedy jest to spowodowane zmianą diety lub środowiska czy stresem, niewłaściwym nawodnieniem i hibernacją. Jest to również częsty symptom wielu stanów chorobowych, takich jak infekcje, pasożyty, problemy z zębami lub układem pokarmowym.

Poważne utraty apetytu, zwłaszcza te trwające dłużej niż 24–48 godzin, nie powinny być lekceważone. Jeż, który nagle przestaje jeść, powinien zostać jak najszybciej zaprezentowany weterynarzowi dla oceny i leczenia. Wczesna interwencja może znacznie pomóc w leczeniu potencjalnych problemów zdrowotnych.

Co zrobić, kiedy znajdziesz jeża, który potrzebuje pomocy?

Znalezienie jeża, który potrzebuje pomocy, może stworzyć poczucie pilnej potrzeby podjęcia działania. To, co zrobisz, może mieć istotny wpływ na przetrwanie zwierzaka. Istnieją pewne kroki, które możesz podjąć, aby zapewnić jeżowi bezpieczeństwo i odpowiednią opiekę. Jakie?

Działanie	Dlaczego to ważne?
Wezwij profesjonalistów	Jeża, który wykazuje objawy choroby lub obrażeń, należy jak najszybciej przekazać do lokalnego ośrodka rehabilitacji dla dzikich zwierząt lub weterynarza. Specjaliści mają odpowiednie doświadczenie i wiedzę, aby prawidłowo ocenić i leczyć dzikie zwierzęta.
Zapewnij ciepło	Jeż, który jest chłodny w dotyku, wymaga natychmiastowego ocieplenia. Możesz umieścić go w kartonie z ręcznikiem i butelką ciepłej (nie gorącą!) wody owiniętą w ręcznik.
Zaoferuj czasowe schronienie	Jeż może potrzebować tymczasowego schronienia, zanim trafi do specjalisty. Jego „domek” powinien być ciepły, suchy i bezpieczny, z dala od drapieżników. Pamiętaj, by zapewnić jeżowi też dostęp do świeżej wody.
Skontaktuj się z lokalnym ośrodkiem rehabilitacji	Skontaktuj się z lokalnym ośrodkiem rehabilitacji dla dzikich zwierząt lub weterynarzem, aby poprosić o poradę, jeśli nie jesteś pewien, czy jeż wymaga pomocy, lub jeśli nie jesteś w stanie go dostarczyć do ośrodka.
Nie karm jeża, jeśli jest chory lub osłabiony	Chory lub bardzo osłabiony jeż nie powinien być karmiony, dopóki nie zostanie oceniony przez specjalistę. Karmienie jeża może być szkodliwe, jeśli jeż jest zbyt wychłodzony lub ma problemy zdrowotne.

Kiedy jedzą jeże?

Jeże to zwierzęta nocne, dlatego większość ich aktywności, w tym jedzenie, odbywa się po zmroku. Zaczynają swoją aktywność często tuż po zachodzie słońca i mogą kontynuować przez całą noc. Ze względu na ich nocną naturę, jeże są najczęściej spotykane podczas jedzenia właśnie wieczorem lub w nocy.

Czas posiłku jeża może jednak ulec zmianie w zależności od pory roku. Na przykład, podczas przygotowań do hibernacji, jeże mogą zacząć jeść wcześniej, o zmierzchu, aby zebrać więcej tłuszczu na zimę.

Podobnie, po przebudzeniu z hibernacji, „kolczaki” mogą jeść o innych porach dnia, aby szybko uzupełnić zasoby energii. Ostatecznie, pamiętaj, że są to dzikie zwierzęta, a ich zachowania mogą się różnić.

Jak zmienia się dieta jeża z porami roku?

Dieta jeża zmienia się wraz z porami roku, dostosowując do dostępności pokarmu. Wiosną i latem jeże jedzą więcej owadów, natomiast jesienią i zimą ich dieta staje się bardziej zróżnicowana.

Wiosna. Po zimowym śnie jeże są głodne i chętnie zjadają dzikie owady, które pojawiają się w czasie pierwszych, ciepłych dni. Fale owadów i larw zapewniają jeżom dużo białka potrzebnego do odzyskania sił.
Lato. W lecie jeże nadal skupiają się na owadach, ale zaczynają zjadać też miękkie owoce i jagody. Dieta jeża w tym okresie jest bardzo bogata w białko, co pomaga mu przygotować się na cięższe czasy.
Jesień. W miarę jak owady zaczynają znikać, jeże zaczynają zjadać więcej owoców, nasion, grzybów, a nawet padlinę lub jaja. To pomaga im zgromadzić zapasy tłuszczu, niezbędne do przetrwania zimy.
Zima. Jeże hibernują przez zimę, żywiąc się zgromadzonymi zapasami tłuszczu. Nawet w przypadku krótkotrwałego przebudzenia, pokarmu jest niewiele, dlatego głównym źródłem energii są własne rezerwy organizmu.

Zobacz też:

Podsumowanie

Jeże to wszystkożerne zwierzęta, a ich dieta składa się głównie z owadów, pająków, dżdżownic, owoców, nasion i grzybów.
Chociaż jeże zjadają również małe gryzonie i ptaki, nie powinny spożywać ludzkich posiłków.
Podstawowym napojem dla jeża jest świeża woda, natomiast mleko jest szkodliwe, a soki owocowe powinny być podawane z umiarem.
Dieta jeża jest istotna dla jego zdrowia, sprzyjając prawidłowemu wzrostowi, utrzymaniu dobrej kondycji i odporności.
Znaki, które wskazują na to, że jeż potrzebuje pomocy, obejmują widoczne obrażenia, brak apetytu, zmiany w zachowaniu lub niewłaściwą wagę.
Po znalezieniu jeża, który potrzebuje pomocy, najlepiej wezwać profesjonalistów, zapewnić zwierzakowi ciepło, zaoferować tymczasowe schronienie i unikać karmienia jeża, jeśli jest chory lub osłabiony.
Dieta jeża różni się w zależności od pory roku, dostosowując się do dostępności pokarmu, ze zwiększonym spożyciem owadów wiosną i latem oraz bardziej zróżnicowanym jadłospisem jesienią i zimą.

FAQ

Czy jeże jedzą myszy?

Tak, jeże mogą zjadać małe gryzonie, takie jak myszy, choć nie stanowią one głównego elementu ich diety. Jako zwierzęta wszystkożerne, jeże preferują pokarm mięsny, szczególnie owady, ale są w stanie zapolować na małe zwierzęta, jeśli dostęp do innych źródeł pokarmu jest ograniczony. Zazwyczaj stanowi to jednak niewielką część ich diety.

Czy jeże można karmić resztkami z posiłków?

Choć jeże są zwierzętami wszystkożernymi, nie oznacza to, że mogą spożywać resztki posiłków. Ludzka dieta jest często bogata w składniki, które są szkodliwe dla jeża, takie jak sól, cukier i pewne typy tłuszczu.

Poza tym, niektóre pokarmy mogą zawierać składniki, które są toksyczne dla jeża, jak czekolada czy cebula. Dlatego ważne jest, aby karmić jeże jedzeniem odpowiednim dla danego gatunku.

Czy karmienie jeży w ogrodzie jest dobrym pomysłem?

Karmienie jeża w ogrodzie jest dobre, przede wszystkim podczas chłodniejszych miesięcy, kiedy naturalne źródła pokarmu są ograniczone. Ważne jest jednak, aby robić to prawidłowo.

Najlepiej podawać mu naturalne pokarmy, takie jak owady, niektóre owoce i warzywa, oraz mięso. Pamiętaj, też, by unikać jedzenia, które może być dla nich szkodliwe, takie jak mleko czy pokarm bogaty w sól lub cukier.

Czy jeże piją mleko?

Mimo popularnych mitów, mleko nie jest odpowiednie dla jeży. Może ono powodować u zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak biegunka, co nierzadko skutkuje odwodnieniem. Najlepszym napojem dla jeża jest świeża, niemrożona woda, którą powinien mieć cały czas dostępną.

Jakie pokarmy są toksyczne dla jeży?

Niektóre pokarmy są szczególnie niezdrowe dla jeża. W grupie tej znajduje się jedzenie o wysokiej zawartości soli, cukru, a także mleko. Cukierki i czekolada, z racji dużych porcji cukru, mogą prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak otyłość czy choroby zębów.

Czekolada jest szczególnie niebezpieczna, ponieważ zawiera teobrominę, substancję toksyczną dla wielu zwierząt.

Czy jeże jedzą surowe mięso i jajka?

Surowe produkty mięsne i jajka mogą zawierać szkodliwe mikroorganizmy, takie jak Salmonella, które mogą spowodować poważne problemy zdrowotne u jeży. Dlatego zaleca się podawanie im gotowanego mięsa zamiast surowego. Co więcej, jajka zawierają enzym (awidynę), który wiąże biotynę, uniemożliwiając jej przyswajanie przez organizm jeża.

Czy jeże są aktywne w ciągu dnia?

Jeże są zwierzętami nocnymi, co oznacza, że większość ich aktywności, w tym jedzenie, odbywa się po zmroku. Często zaczynają swoją aktywność tuż po zachodzie słońca i mogą kontynuować ją przez całą noc. Jeż widziany w ciągu dnia, zwłaszcza jeśli wydaje się osłabiony, chory lub zdezorientowany, może potrzebować pomocy.

Bibliografia

Hoefer, H. L. (1994). Hedgehogs. The Veterinary Clinics of North America. Small Animal Practice, 24(1), 113–120. https://doi.org/10.1016/s0195-5616(94)50006-8

Riley, P. Y., & Chomel, B. B. (2005). Hedgehog Zoonoses. Emerging Infectious Diseases, 11(1), 1–5. https://doi.org/10.3201/eid1101.040752

Ruszkowski, J. J., Hetman, M., Turlewicz-Podbielska, H., & Pomorska-Mól, M. (2021). Hedgehogs as a Potential Source of Zoonotic Pathogens-A Review and an Update of Knowledge. Animals: An Open Access Journal from MDPI, 11(6), 1754. https://doi.org/10.3390/ani11061754